Er det nokon som les Setesdalswiki?

Det er eit spørsmål eg av og til stiller meg sjølv. I tunge stunder tenkjer eg at Setesdalswiki bare er ein hobby for meg som likar å skrive av og til.

Kan hende skulle eg heller ha skrive memoarar. Eg fekk ei oppmoding om det for ei tid sidan, men slo det bort som lite aktuelt. Eg er nok betre på sakprosa enn på skjønnlitterær produksjon og om ein tekst med opplevingar skal leve, må han nok ha meir skjønnlitterær kvalitet enn eg kan gi han.

Men så tok eg ein titt på Statistikken til Setesdalswiki. Den syner at i august var det 9844 unike gjester, altså tett på 10.000, som hadde funne noko på nettstaden. Det er det høgaste talet til no i år. Dei besøkte 142.300 sider. I snitt er 562 besøk kvar dag. Dei ser på mellom ni og ti sider. Eg tvilar nok på om mine memoarar ville engasjert så mange lesarar, så eg gjer nok rett med å halde meg til sakprosa.

Eg må jo også tenke på at regionen eg skriv om, ikkje er den mest folkerike på Agder og at han ikkje utmerkar seg med særleg vekst i folketalet. Siste året gjekk folketalet ned, det var auke på 35 i tre kommunar, men reduksjon på 65 i tre andre kommunar, etter det eg kunne lese i Setesdølen torsdag. Det betyr 30 færre.

Om Setesdalswiki er med på å få folk til å bu i regionen, tvilar eg nok på. Men om nokon vurderer å flytte til Setesdal, vil dei i alle fall finne mykje informasjon ved å leite rundt på nettstaden, så noko godt kan det sikkert vere med at eg held på med skrivinga mi.

Med åra har det blitt ein del artiklar om prestar på Setesdalswiki. Nesten 100, for å vere litt meir konkret. Det er ikkje unaturleg for eit slikt lokalt leksikon som Setesdalswiki, for prestar er sentrale personar i lokalsamfunna.

Difor var det med stor interesse eg oppdaga boka Prester i Den norske kirke og andre teologiske kandidater då eg var innom på NMS Gjenbruk i Lyngdal denne veka. Det var 7. utgave av Norges Geistlighed og kom ut i 1974. Den første kom ut i 1885 og hadde ca 1500 namn, den boka eg fekk tak i hadde 2200 namn.

Ei av dei som stod i kassa i butikken vart veldig interessert då eg kom og skulle betale. Ho begynte å bla i boka for å finne ut om konfirmasjonspresten hennar var omtalt der. Men ho fann han ikkje,, truleg var han død før 1977, for ho var konfirmert tidleg på 1960-talet og hennar kull var det siste han hadde før han vart pensjonist.

Når eg no har bladd litt i boka, ser eg at det er informasjon om prestar som har vore i Setesdal og som eg ikkje har artiklar om på Setesdalswiki enno, så etter kvart får eg nok bruke boka til å lage nokre nye artiklar.

Det slår meg at dei fleste personane som er omtalte i boka, no er anten pensjonistar eller døde. Slik sett er det nok eit problem å finne informasjon om dei framleis lever når eg skal skrive mine små biografiar. Men det problemet får eg løyse når det kjem. Det var ei interessant bok å få tak i.

Under sendinga i  Valle Radio i går kveld, der politikarar skulle svare på spørsmål frå publikum og diskutere tem som programleiar Odd Inge Rønning Uleberg tok opp, kom dei også innom den immaterielle kulturarven.

Spelemannslaget har sendt søknad til UNESCO om at Setesdal sin immaterielle kulturarv må kome på verdsarvlista. Om det skulle skje, vil det truleg måtte blir oppfylging av Valle kommune. Røros med sitt trehusmiljø er på den lista og har fire personar i arbeid for å ta vare på verdiane, meiner eg dei sa.

Ville så politikarane i Valle vere villige til å satse slik om det skulle lukkast å kome på den lista?

I ein valkamp er det lett for alle å svare ja på eit slikt spørsmål. Om det skulle bli noko av det, må dei så stå til ansvar for det dei har lova.

Immateriell kulturarv er stev, folkeviser, folkemusikk og folkedans. Odd Inge berømma arrangementa med folkemusikkpub på Sølvgarden som blir arrangerte av og til, der Gunnar Stubseid og Hallvard T. Bjørgum og andre musikarar spelar og fortel.

I ein omtale av dette skriv Spelemannslaget:

Tradisjonen har rom for personleg utforming og variasjon. Det finst registrert kring 25-30.000 stev frå Setesdal, og kring 40 ulike stevmelodiar. Ettersom alle nystev har same verseform (og det same gjeld for gamlestev), kan dei ulike melodiane brukast på dei stevtekstane som finst. Det blir også dikta nye stev. Stev blir bruka i reklame, som debattinnlegg, i søknader, og som verseform i takketalar og helsingar til bryllaup, konfirmasjonar m m. Det kan nemnast spesielt at stev blir ofte bruka i lokalavisa (Setesdølen) og mållagets jolehefte (Jol i Setesdal).

Om du klikkar på lenka over, kan du lese heile artikkelen.

I kveld var det valsending i Valle Radio. Eg høyrde ei stund på sendinga, men så fall ho ut og då fekk eg ikkje kontakt etterpå.

I staden tenkte eg at eg skulle gå litt vidare på prosjektet om å Skrive om dei som står på listene til valet i 2019. Det er mange røde lenker der, så ein kan vere oppteken med det framover mot valet og knapt halde på med anna om det skal bli blå lenker på alle. Slike ambisjonar har eg ikkje, men om eg kan klare nokre, er det fint.

Dermed vart det tre nye artiklar om lokalpolitikarar i Bygland i kveld, og no er AP-lista i Bygland 2019 kokmplett.

AP-lista i Bygland 2019 hadde 10 namn:

1. Sigbjørn Åge Fossdal (f. 1955))
2. May Brit Stenjor (f. 1953)
3. Kim Andre Nomeland Thorstensen (f.1992)
4. Annette Larsson (f. 1970)
5. Bjørn Helge Lund (f. 1963)
6. Karin Omdal Vestøl (f. 1957)
7. Arne Larsson (f. 1965)
8. Irene Moe (f. 1974)
9. Vidar Toreid (f. 1947)
10. Åse Heistein (f. 1944)
11. Jan Terje Skjeggedal (f. 1956)

Elles var eg i dag ein tur til Kristiansand og innom i Gjenbruksbutikken på Lumber. Der låg ei bok eg ville ha like etter at eg kom inn, og tre menn sat i sofaen og såg på kundene.

-Der gjekk den første boka i dag, sa den eine.

Det verka ikkje som om dei ville kjøpe bøker sjølv, men var lukkelege over at det var kunder til bøkene. Eg fann ei bok til og Reidun fann ein strikkepinne, rundpinne, så vi var begge vel nøgde då vi sette kursen heimover.

Då eg i kveld høyrde på Valle Radio, kom eg inn i Sangtimen og fekk med meg desse sangane:

• Juan Francisco Petriarena ‘Xenpelar’, Naomi Shemer: «Jerushala’im shel zahav» med Viktor Klimenko på albumet Jag har hört om en stad (2011).
• Stephen Adams, Frederic Weatherly (overs. Thorleif Larsen): «Den hellige stad» med Peder Alhaug trolig med KFUM-koret “Sela” – Oslo dirigert av Dag Kristoffersen og akkompagnert av Rolf Holger på albumet Jeg har hørt om perleporten (1958).
• «Psalm 25 vers 2 en 6» med Massale samenzangkoor Bovenkerk Kampen dirigert av Jan Quintus Zwart, akkompagnert av Willem Hendrik Zwart på albumet “Looft, looft verheugd den Heer der Heeren” – Geliefde psalmen, deel 1 (2011).
• Trad: «Min sjel, min sjel, love Herren» med Kirsten Flagstad, akkompagnert av Sigvart Fotland på J.H. Jørgensen-orgelet i Ris kirke i Oslo. På albumet Kirsten Flagstad edition – The Decca recitals (2012).

Mellom to av desse kom også fødselsdagshelsing til meg, no er det over ei veke sidan, men det var jo ei hyggeleg overrasking.

Vidare ut over kvelden var det aktuell time med Bjørn Sigurd Glorvigen om stevseminaret som skal vere på Hovden til helga, Ingebjørg Berstad Torp, som er regionleiar i Normisjon fortalde om arrangement dei skal ha i Lyngdal til helga der bedehuset skal stå i fokus og Odd Inge Rønning Uleberg snakka om valgsendinga som skal vere i Valle Radio i morgon frå klokka 18.

Så kom Niklos K. Besteland i studio og presenterte musikk av Anton Bruckner. Det var flott musikk og ukjent for meg:

1. Locus iste. Motett for firstemmig kor. Koret i St. Bride’s Church i London. Dirigent Robert Jones
2. Ave Maria. Motett for firstemmig kor. Koret i St. Bride’s Church i London. Dirigent Robert Jones
3. Vorspiel und Fuge i c-moll. Organist: Heinz Lohmann (Berlin). Orgel: Jesuittenkirche i Mannheim
4. Tantum ergo. Motett for firstemmig kor. Koret i St. Bride’s Church i London. Dirigent Robert Jones
5. Christus factus est. Motett for firstemmig kor. Koret i St. Bride’s Church i London. Dirigent Robert Jones

Overskrifta i kveld var Min sjel lov Herren. Sendinga i kveld ga grunnlag for slik takksemd. Haustsesongen i Valle Radio er starta. Vi har mykje å glede oss til framover på tysdagskveldane og onsdagskveldane.

Eg har aldri vore god til å leite. Eg kikkar meg rundt, og når eg ikkje ser det eg leitar etter, så er det borte.

Reidun går meir systematisk til verks. Første spørsmålet er -Kor hadde du det sist?

For ei lita veke sidan hadde eg vore ein tur i Sørlandsparken og hatt service på bilen. Då eg kom heim, skulle eg låse bilen, så eg tok handa i lommen for å trykke på nøkkelen, i våre dagar er jo alt så enkelt.

Problemet er at bilen min ikkje treng nøkkel i ein lås for å starte. Han må bare vere i bilen, så trykker du på Start/Stopp og så startar eller stoppar han. Dermed kan ein legge nøkkelen i setet eller i lommen eller ein annan stad og likevel kome seg av garde.

No var eg heime og nøkkelen var borte.

Eg kom meg inn og fortalde kva som hadde hendt. Reidun kjenner meg så godt at ho visste at mi leiting ikkje er av glupaste slaget, så ho gjekk ut for å leite, ho med. Men etter ei stund kom ho inn att. Nøkkelen var framleis borte.

-Vi må i det minste låse bilen, sa ho. -Eg starta han, og han starta, så nøkkelen er truleg i bilen og om vi ikkje låser han, kan kven som helst stikke av med han.

Så reservenøkkelen kom i bruk og bilen vart låst.

Så gjekk dagane. Ho var fleire gonger ute for å leite, men nøkkelen var borte.

-Eg treng ei lykt, sa ho i dag og gjekk ut for å ta ein ny runde.

Med lykta kunne ho sjå at under skinnen som setet går på, var det eit hol og der var det eit anna skin når ho bruka lykta. Konklusjon:

-Der er han!

Ei heklenål vart redningen. Fingrane var for korte, men med ei lang hakkenål klarte ho å lirke han fram. No ligg han her på bordet. Men han har fått ein nøkkelring, han er ikkje lenger heilt aleine. Med ein slik ring bør han bli lettare å finne neste gong, sjølv om mitt håp er at det ikkje blir nokon neste gong og at eg kan halde styr på han i framtida.

De siste dagene har det blitt lite skriving på meg. I stedet har jeg fordypet meg i en romanserie jeg kom over på NMS Gjenbruk i Sørlandsparken tirsdag. Jeg var der fordi jeg skulle ha service på bilen, og etterpå tenkte jeg at jeg skulle se meg om litt. Så havnet jeg på Sørlandstunet, tror jeg de kalte det. Der var den butikken, og de solgte brukte bøker til halv pris. En pose kostet 100 kroner, halv pris var altså 50 kroner.

Så satt jeg foran bokhylla og lurte på hva jeg skulle ha og da dukket denne serien på tre bøker opp: Mikal, Abigajil og Batseba. De to første kvinnene hadde jeg ikke lagt merke til, den siste var mer kjent ettersom hun var gift med Uria og så satte David ham fremst i hæren slik at han døde og da kunne han overta kona hans.

Bibelens fortellinger i Det gamle testamente er rimelig brutale, men kvinnene er ikke så veldig femtredende. Men her har den amerikanske forfatteren Jill Eileen Smith hatt stoff å dikte videre på, og det har hun gjort på en måte som både gir et bilde av hvordan kvinnene kunne ha hatt det i Davids hus, men også hvordan deres mann var en polygamist av større format enn jeg før hadde sett.

Samtidig var han en krigerkonge som det meste av livet var i krig. Den første boka gir også et bilde av tiden før han ble konge, da Saul prøvde å drepe den luttspillende gjeteren som var blitt salvet av profeten. Mikal, den første kona til David, var datter av denne kongen. Abigajil var enke, det samme var Batseba.

Et ordspråk fra Salomo kommer for meg: Bedre å bo på et hjørne av taket enn med trettekjær kvinne i felles hus.

David, som hadde mange koner på samme tid, kunne vel godt være opphav til denne formuleringen. Den siste boken presenterer oss også for Salomo, sønn av Batseba. Det ble han som etter Davids død bygde templet i Jerusalem.

I kveldinga i dag dukka ein mann opp i hagen. Reidun sat ute på terrassen då han kom.

-Er Harald heime?

-Ja, han sit inne, du må bare gå inn.

Der dukka Eddie Vigesdal opp. Han var på søskenbarntreff hos naboen og då Hans Kyllingstad fortalde at eg budde i nabohuset, ville han ta ein tur og besøke meg.

Eg gjekk på skulen med Eddie, han budde rett over gata for meg. Medan eg reiste ut, heldt han seg på Ålgård og jobba på DFU i mange år, eg trur han sa 18 år. Deretter vart det Kvadrat, i to av konfeksjonsbutikkane der. Der hadde han arbeidd i 25 år før han vart AFP-pensjonist då han var 62.

Eddie hadde eit sterkt engasjement for Ålgård Fotballklubb og det fører han vidare i Seniorklubben deira. Dei har møter kvar veke og samlar eit trettital godt vaksne supporterar. På spesielle møte kan dei doble talet.

Vi snakka litt om familien, dei hadde som oss, fire barn, men alle hans budde like i nærleiken i motsetnad til våre som har heimane sine fleire timars kjøring frå heimen vår.

Eddie var også engasjert i å hindre at den gamle kyrkja på Ålgård ikkje vart riven. I dag er den leigd ut til ein serbokroatisk kyrkjelyd. Det er ikkje så mange i Gjesdal eller på Ålgård, men når ein samlar alle på Jæren, blir det nok til at dei kan dekke kostnadene med vedlikehald av kyrkja og dei har fått ein langsiktig avtale der.

Så måtte han tilbake til søskenbarntreffet. Men det var ei hyggeleg overrasking. Takk for at du stakk innom.

Overskriftene i gårsdagens Setesdølen kom på plass på Setesdalswiki i kveld og då oppdaga eg noko som sjelden skjer: Nesten alle lenkene var blå. Eg måtte lage eit par små nye artiklar, men så var alt blått.

Her kan du sjå sjølv:

Framsida

• –Valle menighetshus-sal i Valle var ulovleg
• Fylkesordførar Gro Bråten: -Ny Ose bru bør framskundast
• Svensk ulv i Hægebostad

Side 2 og 3

• Vellukka skulesatsing (leiar)
• Sherpaer frå Nepal legg tursti på Hovden
• Sundag i Setesdal, Joh. 8,31-36
• Per Emanuelsen: Livets glede og håpets kraft
• Sigurd Haugsgjerd: Svensk ulv i Hægebostad
• Konfirmantar i Grindheim kyrkje 25. august 2019
• Dødsannonse for Elmir Zekic-Ziko
• Ole Birger Lien: Kulturminnefondet ute etter prosjekt i Setesdal: Fleire kan få støtte
• Sigrid Åsen Haugsgjerd: Når var sist du sjala deg?
• Gudsteneste og museumsdag på Fjermedal

Side 4, 5 og 6

• Sigurd Haugsgjerd: Arbeidarpartiet med valkampraid frå Hovden til Hornnes denne veka: -Vil måle dalen raud
• Sigurd Haugsgjerd: Rett Kurs arrangerer for sjette året: Songhelg i Årdalshallen
• Jon K. Rysstad: Treng sunt bondevit i storviltforvaltninga

Side 7, 10 og 11 Annonser

Side 8 og 9

• Jon Rolf Næss: Med Bykle inn i framtida
• Hallvard T. Bjørgum: På gudsteneste i Tveitetunet sist sundag: Prosten gav kyrkjeleg orsakingn for den bannlyste fela
• Magne Aasbrenn: Stem på parti som støttar språkleg mangfald på Agder
• Annette Larsson: Leksefri skule
• Gratulerer
• Alf Georg Kjetså: Sp-veteran med gode råd før valet
• Ole Birger Lien: Kim Rysstad på NRK laurdag: Med Kiss i Stjernekamp
• Ole Birger Lien: Utlånsoppsving i Sæbyggjen

Side 12

• Ole Birger Lien: Tarald Rike i brev til Valle kommune og Valle og Hylestad sokneråd: Menighetshus-salet var ulovleg
• Me må få rydda opp i denne saka (Steinar Kyrvestad)
• Ole Birger Lien: I den trolske skogen

I dag måtte vi en tur til Kristiansand. Selv om det var kraftig regn og vind, kunne man ikke unngå å legge merke til jobben som gjøres for å bygge ny E39 i Søgne. Flere borerigger var i sving for å forberede sprenging av fjell. Gult regntøy lyste opp flere steder i arbeidsområdene.

Noen steder var farten redusert til 50 km/t og det var tydelig at det hadde vært mange kontroller i området, for bilene holdt fartsgrensen nokså omgående etter at man hadde passert et gult skilt med nedsatt fartsgrense.

På hjemveien kom vi mellom to lastebiler i Lonelia, men begge svingte av og kjørte inn til anleggsområdet. Der er det gjort svært omfattende arbeid, hele den vakre grønne dalen er nå grå med store skjæringer i fjellet.

Sannelig var det også en kontroll i dag. En RJ-bil var tatt til side og en politibetjent sto der i regnet og snakket med sjåføren. Jeg leste at det var utstedt over 20 forenklede forelegg tidligere i uken og en hadde mistet lappen etter å ha kjørt 74 i 50-sonen. Så det er bare å ta livet med ro til 2022, da skal veien være ferdig og man kan komme fra Mandal til Kristiansand på 20 minutter på fire felts vei, tilpasset hastighet på 100 eller 110.